علت صدای زیاد هود آشپزخانه چیست؟ راهنمای عیب یابی و کاهش نویز در هود های ایرانی

هود آشپزخانه یکی از اساسی ‌ترین تجهیزات تهویه در آشپزخانه ‌های مدرن محسوب می‌شود که وظیفه دفع بو، دود، چربی و رطوبت را بر عهده دارد. با این حال، استفاده از هود با صدای بلند و آزاردهنده نه تنها کیفیت محیط آشپزی را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند نشانه‌ای از وجود یک ایراد فنی جدی در سیستم موتور یا کانال‌کشی باشد. درک دقیق علت صدای زیاد هود آشپزخانه اولین گام برای رفع این مشکل است. این نویزهای اضافی اغلب ناشی از فرسودگی قطعات متحرک، مشکلات در مسیر خروجی هوا، یا نصب غیر استاندارد هستند و به ندرت به ماهیت هود مربوط می‌شود. در این بلاگ به صورت تخصصی به بررسی دلایل فنی و عملی افزایش نویز در هودهای رایج ایرانی پرداخته و راهکارهای مؤثری برای کاهش آن ارائه خواهیم داد.

مشکلات مکانیکی موتور و فن (رایج ‌ترین علت های صدای هود آشپزخانه)

هسته اصلی عملکرد هود، موتور و پره‌های آن (فن یا ایمپلر) هستند که وظیفه جابه‌جایی حجم عظیمی از هوا را بر عهده دارند. هرگونه اختلال در عملکرد مکانیکی این قطعات متحرک، به سرعت خود را به شکل نویزهای غیرعادی و بلند نشان می‌دهد. در واقع، بسیاری از دلایل اصلی علت های صدای زیاد هود آشپزخانه در داخل همین محفظه موتور نهفته می‌باشد، و با یک عیب ‌یابی ساده فنی قابل شناسایی است.

سایش و خرابی بلبرینگ موتور (صدای زوزه یا ناله مداوم)

موتور هود برای چرخش با سرعت بالا به بلبرینگ ‌ها (یاتاقان‌ها) متکی است. بلبرینگ‌ها به مرور زمان، به ویژه در اثر کارکرد طولانی و نفوذ چربی یا رطوبت، دچار سایش، فرسودگی و از دست دادن روان‌کاری می‌شوند. این سایش داخلی باعث می‌شود که موتور به جای چرخش روان، صدای بلند و تیزی شبیه به زوزه یا ناله مداوم تولید کند. این صدا معمولاً در سرعت‌های بالاتر موتور شدیدتر می‌شود و یکی از قطعی‌ترین نشانه‌هایی است که علت صدای زیاد هود آشپزخانه خرابی مکانیکی بلبرینگ‌ها است. در این حالت، باید بلبرینگ‌ها توسط تکنسین تعویض شوند و نمی‌توان آن‌ها را تعمیر کرد.

عدم تعادل یا شکستگی پره ‌های فن (ایمپلر) لرزش و صدای تق تق

فن یا ایمپلر هود، بخشی است که هوا را به سمت خارج هدایت می‌کند. اگر پره‌های این فن به دلیل ضربه، نفوذ جسم خارجی یا تجمع شدید چربی و کثیفی، دچار عدم تعادل (Unbalanced) شوند یا حتی بشکنند، فن در هنگام چرخش با سرعت بالا شروع به لرزش شدید می‌کند. این لرزش باعث ایجاد صدای بلند تق تق، کوبش یا وزوز مکانیکی می‌شود و به مرور زمان می‌تواند به خود موتور نیز آسیب برساند. تمیز کردن منظم پره‌ها برای جلوگیری از تجمع چربی که تعادل فن را برهم می‌زند، یک راهکار پیشگیرانه مؤثر در برابر  صدای هود آشپزخانه است.

شل شدن یا جابجایی موتور در قاب – صدای لرزش و کوبش

موتور هود توسط بست‌ ها، پیچ‌ها و واشر های مخصوص در قاب فلزی یا پلاستیکی هود محکم شده است. به دلیل لرزش مداوم ناشی از کارکرد موتور و ارتعاشات طبیعی، ممکن است این پیچ‌ها به مرور زمان شل شوند و یا موتور از جای اصلی خود جابه‌جا شود. شل شدن موتور باعث می‌شود که در هنگام کارکرد، موتور در داخل قاب فرکانس‌های لرزشی قوی ایجاد کند و صدای کوبش یا لرزش بلند و آزاردهنده از خود ساطع کند. این مورد یک مورد ساده است که با باز کردن کاور هود و سفت کردن مجدد پیچ‌ها و استفاده از لرزه‌گیرهای پلاستیکی، قابل حل است.

خرید و قیمت انواع هود آشپزخانه:

انسداد جریان هوا و مشکلات کانال‌کشی / دومین علت صدایهود آشپزخانه

سیستم کانال‌کشی و مسیر خروج هوا به اندازه خود هود در ایجاد نویز اهمیت دارند. اگر هوای مکش شده نتواند به راحتی از مسیر خروجی دفع شود، موتور برای غلبه بر این مقاومت، فشار بیشتری وارد می‌کند. این فشار مضاعف نه تنها راندمان مکش را کاهش می‌دهد، بلکه صدای موتور را به طور غیرطبیعی افزایش داده و صدای زیاد هود آشپزخانه را به یک مشکل محیطی تبدیل می‌کند.

کثیفی و گرفتگی فیلترها (کاهش مکش و افزایش فشار بر موتور)

فیلترها، اولین خط دفاعی هود در برابر چربی و دود هستند. در هودهای ایرانی، معمولاً از فیلترهای آلومینیومی چندلایه یا فیلترهای زغالی (در صورت عدم وجود کانال) استفاده می‌شود. اگر این فیلترها به دلیل اشباع شدن از چربی و ذرات معلق دچار گرفتگی شدید شوند، جریان هوای ورودی به موتور به شدت محدود می‌شود. این محدودیت، موتور را وادار می‌کند تا برای حفظ مکش، با دور و فشار بالاتری کار کند و در نتیجه علت صدای زیاد هود آشپزخانه این است که به صورت یک نویز مکانیکی بلند ظاهر می‌شود. تمیز کردن ماهانه فیلترهای آلومینیومی یا تعویض به موقع فیلترهای زغالی، امری حیاتی است.

ابعاد نامناسب و گرفتگی کانال خروجی هوا

یکی از بزرگترین عوامل ایجاد نویز در هودهای ایرانی، عدم تناسب قطر کانال خروجی با استاندارد هود است. اگر قطر کانال خروجی هوا کوچک‌تر از خروجی هود باشد (مثلاً هود ۱۵ سانتی‌متری به کانال ۱۰ سانتی‌متری متصل شود)، هوای فشرده‌شده صدای سوت یا زوزه تولید می‌کند. همچنین، طول بیش از حد کانال و وجود پیچ‌ها و زوایای تند (مانند ۹۰ درجه) در مسیر کانال، به شدت مقاومت هوا را افزایش داده و موتور برای غلبه بر این مقاومت، با صدای بسیار بلندتری کار می‌کند. استفاده از کانال‌های خرطومی غیر استاندارد نیز می‌تواند از علت های صدای زیاد هود آشپزخانه باشد.

وجود موانع خارجی (دریچه و دمپر)

دریچه‌ های یک ‌طرفه (Damper) در مسیر خروجی هوا تعبیه می‌شوند تا از برگشت هوا و ورود حشرات جلوگیری کنند. اگر این دریچه‌ها به درستی باز نشوند (مثلاً به دلیل زنگ‌زدگی، کثیفی یا گیر کردن)، به یک مانع جدی برای خروج هوا تبدیل می‌شوند. این انسداد جزئی، نه تنها مکش هود را کاهش می‌دهد، بلکه صدای فشار هوا (سوت یا صدای برخورد پره به دریچه) را ایجاد می‌کند. در برخی موارد، دمپرهای نامناسب که در اثر فشار هوا به سرعت باز و بسته می‌شوند، خود علت صدای زیاد هود آشپزخانه به صورت صدای کوبش یا “تک زدن” می‌شوند.

مشکلات نصب و مونتاژ / خطا های رایج در هود های ایرانی

حتی یک هود با کیفیت بالا نیز در صورت نصب نادرست، می‌تواند صدای آزاردهنده‌ای تولید کند. نویز ناشی از نصب، معمولاً به دلیل انتقال ارتعاشات طبیعی موتور به ساختار کابینت یا دیواره آشپزخانه است و به راحتی می‌تواند به عنوان علت صدای زیاد هود آشپزخانه شناسایی شود.

نصب نامناسب در کابینت و لرزش‌ های منتقل شده

هودهای توکار و زیرکابینتی باید به صورت کاملاً محکم و تراز به بدنه کابینت یا دیوار متصل شوند. اگر هود شل باشد یا تنها با چند پیچ ضعیف متصل شده باشد، ارتعاشات طبیعی موتور به کل ساختار کابینت منتقل شده و کابینت‌ها را به یک تقویت‌کننده صدا تبدیل می‌کند. برای رفع این مشکل، باید تمامی اتصالات هود را محکم کرد و در صورت امکان از واشرهای لاستیکی یا لرزه‌گیرهای ضد ارتعاش در نقاط اتصال استفاده کرد تا از انتقال مستقیم لرزش موتور جلوگیری شود.

صدای زیاد هود آشپزخانه و ارتباط آن با کیفیت ساخت قطعات پلاستیکی

در برخی از مدل‌های اقتصادی هودهای ایرانی، کیفیت پلاستیک به‌کاررفته در قاب، کاور و حتی محفظه فن ممکن است پایین باشد. این قطعات پلاستیکی ضعیف در اثر ارتعاشات، دچار لرزش ثانویه شده و صدای وزوز، جیرجیر یا لق‌زدن تولید می‌کنند. این نوع نویز معمولاً در سرعت‌های پایین شنیده نمی‌شود اما با افزایش سرعت فن، تشدید می‌گردد. برای رفع این صدا، می‌توان از نوارهای فومی یا سیلیکونی برای محکم کردن اتصالات قطعات پلاستیکی استفاده کرد.

۱۰ راهکار فنی و عملی برای کاهش نویز هود آشپزخانه

برای رفع دائمی صدای های زیاد هود آشپزخانه، باید یک برنامه عیب‌یابی منظم را دنبال کنید:

1. نظافت فیلترها: فیلترهای آلومینیومی را ماهانه با آب داغ و مواد چربی‌زدا بشویید و فیلتر زغالی را هر ۳ تا ۶ ماه تعویض کنید.
2. بررسی کانال‌کشی: قطر کانال را بررسی کنید؛ باید برابر یا بزرگتر از خروجی هود باشد. زوایای تند را حذف و از کانال‌های صاف و کم پیچ استفاده کنید.
3. بازدید پره‌های فن: کاور را باز کنید و پره‌های فن را از نظر وجود چربی یا شکستگی بررسی و تمیز کنید.
4. بررسی بالانس فن: در صورت شکستگی پره‌ها یا انباشت غیریکنواخت چربی، فن باید بالانس یا تعویض شود.
5. سفت کردن موتور: پیچ‌های نگهدارنده موتور را بررسی و سفت کنید و از سلامت واشرها اطمینان حاصل کنید.
6. تست دریچه یک‌طرفه (دمپر): مطمئن شوید که دریچه دمپر کاملاً باز می‌شود و در مسیر خروج هوا گیر نکرده است.
7. کاهش سرعت: هود را معمولاً روی سرعت یک یا دو استفاده کنید و سرعت‌های بالا را تنها برای لحظات پخت پردود نگه دارید.
8. استفاده از لرزه‌گیر: در صورت لزوم، بین بدنه هود و کابینت یا دیوار، نوارهای فومی یا لرزه‌گیر نصب کنید.
9. بررسی بلبرینگ: اگر صدای زوزه یا ناله می‌شنوید، با تکنسین تماس بگیرید تا بلبرینگ‌ها را تعویض کند.
10. تعویض مدل: اگر هود بسیار قدیمی است یا قدرت مکش کافی برای رفع بوی آشپزخانه را ندارد، مدل‌های جدید سایلنت (سرد و گرم) را جایگزین کنید.

کلام آخر

شناسایی علت صدای زیاد هود آشپزخانه غالباً یک فرآیند فنی اما ساده است که با بررسی فیلترها، فن و کانال‌کشی آغاز می‌شود. در بیشتر موارد، دلیل اصلی یا انسداد جریان هوا است که باعث می‌شود موتور بیش از حد فشار بیاورد، یا ایرادات مکانیکی مانند خرابی بلبرینگ‌ها. نگهداری منظم و توجه به استانداردهای نصب (به ویژه قطر مناسب کانال خروجی)، می‌تواند به طور چشمگیری نویز هود را کاهش داده و آرامش را به آشپزخانه بازگرداند. اگر پس از انجام تمامی مراحل عیب‌یابی ساده، نویز ادامه داشت، بهترین راهکار تماس با مرکز خدمات پس از فروش هود برای تعویض بلبرینگ‌ها یا موتور است.

بهترین مدل های هود مورب داتیس

پرسش های متداول

آیا صدای زیاد هود آشپزخانه لزوماً به معنی سوختن موتور است؟

خیر. در اغلب موارد، علت صدای زیاد هود آشپزخانه مربوط به خرابی بلبرینگ‌های موتور یا عدم بالانس بودن پره‌های فن است. سوختن موتور معمولاً با خاموش شدن کامل هود یا بوی سوختگی همراه است، اما نویز بلند نشان‌دهنده فعالیت ناهماهنگ و آسیب‌دیده قطعات متحرک است.

۲. فیلتر زغالی چقدر می‌تواند بر صدای هود تأثیر بگذارد؟

اگر هود شما از فیلتر زغالی استفاده می‌کند (که برای تصفیه در فضا های بدون کانال خروجی هوا استفاده می‌شود)، این فیلترها به سرعت اشباع و مسدود می‌شوند. این انسداد جریان هوا را کاهش داده و موتور را مجبور به کارکرد با فشار بالاتر می‌کند، در نتیجه علت صدای زیاد هود آشپزخانه به طور مستقیم به گرفتگی فیلتر زغالی برمی‌گردد.

اگر هود نو خریده‌ام اما همچنان صدای زیادی دارد، مشکل از کجاست؟

اگر هود کاملاً نو است و صدای زیادی دارد، به احتمال زیاد علت صدای زیاد هود آشپزخانه در مراحل نصب است. این مشکل می‌تواند ناشی از اتصال هود به کانال نامناسب (کوچک)، نصب غیراستاندارد در کابینت (لرزش)، یا نویز ناشی از بسته نشدن صحیح دمپرهای یک‌طرفه باشد.

آیا می‌توان صدای ناشی از خرابی بلبرینگ موتور را با روغن‌ کاری موقت کاهش داد؟

روغن‌کاری بلبرینگ ‌های هود یک راه‌حل دائمی نیست و در بسیاری از موارد به دلیل طراحی بسته‌شده بلبرینگ‌ ها در هودهای مدرن، امکان‌پذیر نمی‌باشد. این کار ممکن است نویز را برای مدت کوتاهی کاهش دهد، اما تنها راهکار مطمئن و دائمی برای رفع این صدا از هود آشپزخانه، تعویض کامل بلبرینگ‌ ها توسط تکنسین متخصص است.